"Ik ga ze eerst de stuipen op het lijf jagen. Maar natuurlijk ook veel tips geven hoe ze hun bedrijf kunnen beschermen tegen hackers en online oplichters." Ze ziet het voortdurend. Ondernemers die denken dat zij niet het slachtoffer kunnen worden van cybercriminelen. „‘Ik ben toch niet interessant’, zeggen ze dan. Maar de helft van de ondernemers is inmiddels al slachtoffer geworden”, zegt Maria Genova, specialist cybercrime.

Soms gaat het om het hacken van een Facebookaccount of een LinkedIn-profiel, maar ze heeft ook hartverscheurende situaties meegemaakt waarbij een bedrijf met 25 man gehackt werd en iedereen moest ontslaan omdat criminelen alles gewist hadden. „Bedrijven zitten dan van het ene op het andere moment zonder administratie en zonder productinformatie. Ze kunnen dan helemaal niks meer. ‘Ja maar, ik dacht dat ik goede back-ups had’, zeggen ze dan. Maar vaak blijken die ook besmet. Omdat ze het maken van back-ups hebben uitbesteed aan een prutser of een neefje die zei handig te zijn met de computer. En dan is alles gewist.”

Machine

Ze zag het bij een machinefabriek waar geen enkele machine nog kon draaien, bij een transportbedrijf dat geen vrachtwagen meer de weg op kon sturen en bij een advocatenkantoor dat plotseling privacygevoelige informatie kwijt was. „Als je geluk hebt, vragen de hackers een paar duizend euro, bij een beetje pech kun je 30.000 euro overmaken om jouw gegevens terug te krijgen. Dan ben je dus gewoon criminaliteit aan het sponsoren”, zegt Genova die ook journalist is en de bestseller Komt een vrouw bij de h@cker schreef. Op uitnodiging van Brightlands Expertisecentrum Cyberweerbaarheid spreekt ze 7 oktober in het Ondernemershuis in Roermond.

Waar gaat het dan mis? Wat doen die ondernemers verkeerd? „Drie dingen. Ze klikken op phishingmail, omdat ze die maar moeilijk kunnen herkennen. Dat ga ik ze leren. Veel ondernemers hebben een zwak wachtwoord of gebruiken hetzelfde wachtwoord voor meerdere sites. ‘Ja maar anders kan ik al die verschillende wachtwoorden niet onthouden.’ Ook daar heb ik ezelbruggetjes voor en handige gratis programma’s die je één keer installeert en waar je daarna nooit meer naar om hoeft te kijken. En als derde zou ik willen meegeven: doe je updates. Op je computer maar ook op je mobiele telefoon. Mensen klikken vaak op ‘later’, omdat het ze niet goed uitkomt. Maar zonder update word je steeds kwetsbaarder.”

Slimmer

Hackers kijken volgens Genova niet naar welk soort bedrijf ze vandaag eens zullen aanpakken. Ze proberen gewoon en zien dan pas wat voor een bedrijf het is: een tandartspraktijk, een accountantsbureau of een kliniek voor kankerpatiënten.

De cybercriminelen worden steeds slimmer, constateert ze. Waar je vroeger nog echt verstand moest hebben van computers, koop je tegenwoordig gewoon heel goede hackprogramma’s. „Iedereen kan dus hacker worden.” Ook die programma’s worden steeds slimmer. „Zodat als je via Marktplaats één eurocent overmaakt, je het risico loopt dat je complete bankrekening geplunderd wordt. Een andere trend is dat door zogenaamde bekenden in nood gevraagd wordt om geld over te maken. En dan blijkt het appje helemaal niet van de buurvrouw te zijn, maar van een oplichter. Maar dan is het al te laat.”

Schaamte

Genova kijkt zelf nog regelmatig op van wat er nu weer is bedacht. „Laatst is bij een bedrijf twee ton gestolen omdat ‘de directeur’ belde en vroeg om dat geld over te boeken naar een bepaalde rekening. Een echte stem, die ook echt met je communiceert, maar nagemaakt door middel van artificial intelligence. Hier sprak dus niet de echte directeur. Het was een hack. Daar trap je in, dat snap ik goed.”

Drie miljoen Nederlanders zijn inmiddels het slachtoffer geworden van cybercriminaliteit. „Je moet je goed realiseren dat je heel kwetsbaar bent. De impact is groot, de schaamte trouwens ook. Negen van de tien keer krijg je je geld niet terug en kan de politie weinig doen.”

De cybercrimespecialist is ook met ethische hackers op pad geweest. „Ze laten zien hoe makkelijk hackers met kwade bedoelingen een bedrijf binnen kunnen dringen. De goede hackers waarschuwen op die manier voortdurend: pas op, alles staat open.”

Bron: De Limburger